Καθαρό νερό και αποχέτευση

Σταύρος Φιλιππάκης 1ο Γυμνάσιο Ραφήνας Β4

Καθαρό νερό και αποχέτευση

Σε αυτό το Blog έχω σκοπό να θίξω ένα από τα πιο βασικά θέματα της βιώσιμης ανάπτυξης, την παροχή καθαρού και υγιεινού νερού και την σωστή αποχέτευση.

• Καθαρό νερό  

Το νερό είναι το πιο σημαντικό στοιχείο της ζωής, αφού χωρίς αυτό δεν μπορεί να ζήσει κανένας οργανισμός. Από το κύτταρο που είναι το μικρότερο έμβιο οργανίδιο, μέχρι και τον μεγαλύτερο οργανισμό, όλα έχουν ανάγκη από πόσιμο νερό. 

Μερικά από τα χαρακτηριστικά του είναι τα εξής:

• Αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος κάθε κυττάρου του οργανισμού μας.
• Είναι το μεγαλύτερο μέρος του κυκλοφορικού και του λεμφικού μας συστήματος, μεταφέροντας τροφή και οξυγόνο στα κύτταρα και απομακρύνοντας τα άχρηστα υλικά.
• Βοηθά στον καθαρισμό των νεφρών μας και την αποβολή των τοξικών ουσιών.
• Συμβάλλει στην εξισορρόπηση των ηλεκτρολυτών, οι οποίοι βοηθούν στον έλεγχο της πίεσης του αίματός μας.
• Βοηθά στην ύγρανση των διόδων των ματιών, του στόματος και της ρινικής κοιλότητας.
• Διατηρεί το σώμα δροσερό όταν κάνει ζέστη και μονώνει το σώμα ενάντια στο κρύο.
• Λειτουργεί σαν απορροφητικό μέσο κατά των κραδασμών μειώνοντας τις επιπτώσεις τους στα όργανα του σώματος.
• Βοηθά στη λίπανση των αρθρώσεων και αποτελεί μέρος του αίματος, του ιδρώτα, των δακρύων και της σιέλου.
• Μπορεί να παρέχει πολλά από τα ιχνοστοιχεία που χρειάζεται το σώμα.
• Το αίμα αποτελείται κατά 92% από νερό, τα οστά κατά 22% από νερό, ο εγκέφαλος κατά 75% από νερό και οι μύες κατά 75% από νερό

Περίπου 1,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε δεκαεπτά χώρες, ή το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού, φαίνεται να βρίσκεται ενώπιον μιας κρίσης των υδάτων – με τις προοπτικές σοβαρών ελλείψεων τα επόμενα χρόνια. 

Από τα 17 κράτη, τα 12 βρίσκονται στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, σύμφωνα με ανάλυση που δημοσιεύθηκε την Τρίτη από το World Resources Institute’s Aqueduct Water Risk Atlas (WRI). Δύο χώρες -η Ινδία και το Πακιστάν- βρίσκονται στην Ασία. Τα εναπομείναντα «καυτά» σημεία είναι το Σαν Μαρίνο στην Ευρώπη, η Μποτσουάνα στην Αφρική και το Τουρκμενιστάν στην Κεντρική Ασία.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ

Υπερκατανάλωση, λειψυδρία, ρύπανση

Δύο από τα σημαντικότερα προβλήματα παγκοσμίως είναι η λειψυδρία και η ρύπανση του

νερού. Για αυτό θα εξετάσουμε τις αιτίες που προκαλούν τα προβλήματα αυτά καθώς

και τις λύσεις που προτείνουν οι επιστήμονες.

Λειψυδρία, ένα παγκόσμιο πρόβλημα:

Το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας της γης καλύπτεται με νερό. Σημαίνει αυτό ότι είναι ένα αγαθό σε αφθονία;

Η απάντηση είναι όχι.

Μπορεί να υπάρχει άφθονο νερό στη φύση, αλλά το νερό που μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες μας, το νερό που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είναι περιορισμένο και γίνεται κάθε χρόνο ακόμη λιγότερο!

Η λειψυδρία είναι παγκόσμιο πρόβλημα. Μερικές από τις γενεσιουργές αιτίες του προβλήματος είναι οι εξής:

• Η αύξηση της κατανάλωσης του νερού διεθνώς.
• Ο υπερβολικός πληθυσμός σε ορισμένες περιοχές.
• Η κακή διαχείριση των αποθεμάτων του νερού.
• Η καταστροφή των δασών.
• Η ρύπανση των υπογείων νερών.
• Η ανεπαρκής εκμετάλλευση των βροχοπτώσεων.

Ενώ το 1925 υδροδοτούνταν στην Αθήνα 200.000 κάτοικοι, οι σημερινοί καταναλωτές της ευρύτερης περιοχής της πρωτεύουσας, ανέρχονται σε 4.000.000! Κατά συνέπεια οι ανάγκες σε νερό έχουν αυξηθεί κατά τρόπο ανάλογο. Είναι επόμενο αυτό να οδηγεί σε εξαρτήσεις και αβεβαιότητες που δεν υπήρχαν στο παρελθόν. Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε

μια νέα πραγματικότητα που θέλει προσοχή πριν είναι αργά.

Υπερκατανάλωση:

Πρέπει να καταλάβουμε καλά ότι τα αποθέματα νερού δεν είναι ανεξάντλητα· ότι πέρα από τα μέτρα της πολιτείας για την ορθή διαχείριση του νερού απαιτείται και η προσωπική μας συμβολή σ’ αυτή την προσπάθεια. Κάθε σπατάλη είναι αδιανόητη στην εποχή της λειψυδρίας όπου ζούμε.

Μερικές χρήσιμες συμβουλές για την εξοικονόμηση του

νερού είναι:

• Όχι στη σπατάλη του νερού
• Έλεγχος των διαρροών
• Όχι στο άσκοπο άνοιγμα της βρύσης
• Όχι στη χρήση του λάστιχου για το πλύσιμο των αυλών και των αυτοκινήτων
• Οικονομία στο πότισμα των φυτών

Η ρύπανση του νερού:

Παρακολούθηση της ποιότητας των επιφανειακών νερών:

Έχει οργανωθεί εθνικό δίκτυο παρακολούθησης της ποιότητας των νερών της

Χώρας. Στα εργαστήρια που πραγματοποιείται η ανάλυση του νερού προσδιορίζονται μεταξύ άλλων: η θερμοκρασία, η θολότητα, το χρώμα, η περιεκτικότητα σε αιωρούμενα στερεά, ενώσεις του αζώτου, ενώσεις του φωσφόρου, απορρυπαντικά, μέταλλα κ.α.

Τόσο υπόγεια όσο και τα επιφανειακά, μπορούν να ρυπανθούν από τις βιομηχανικές και τις άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες.

Ας δούμε μερικές αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν τη ρύπανση των νερών:

• Αστικά απόβλητα: Για την ικανοποίηση των καθημερινών μας αναγκών καταναλώνουμε σημαντικές ποσότητες νερού. Ενώ το νερό που φτάνει στα σπίτια μας είναι καθαρό, μετά τη χρήση του αποβάλλεται από τις αποχετεύσεις, περιέχοντας πολλές ρυπογόνες ουσίες. Όταν αυτά τα λύματα διατίθενται ανεπεξέργαστα στη θάλασσα, στις λίμνες ή στα ποτάμια, προκαλούν σοβαρά προβλήματα ρύπανσης των φυσικών νερών. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξύ στις μεγάλες πόλεις, όπου ο όγκος των αποβλήτων είναι τεράστιος.
• Βιομηχανικά απόβλητα: Η βιομηχανία χρησιμοποιεί επίσης μεγάλες ποσότητες νερού, με αποτέλεσμα να παράγονται ανάλογες ποσότητες υγρών αποβλήτων. Τα υγρά βιομηχανικά απόβλητα είναι δυνατόν να έχουν επιβαρυνθεί με ουσίες αυξημένης τοξικότητας. Κατά συνέπεια η διάθεση των βιομηχανικών αποβλήτων χωρίς προηγούμενη επεξεργασία μπορεί να προκαλέσει πολύ επικίνδυνη ρύπανση των φυσικών νερών.
• Η χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων μπορεί να αποτελέσει αιτία ρύπανσης των νερών. Τοξικά φυτοφάρμακα μεταφέρονται με το νερό της βροχής στη θάλασσα, στις λίμνες και στα υπόγεια νερά. Ανάλογη ρύπανση προκαλείται και από τα απόβλητα των κτηνοτροφικών μονάδων, όπως τα ορνιθοτροφεία ή τα χοιροστάσια.
• Μια άλλη σοβαρή αιτία ρύπανσης αποτελούν τα ατυχήματα που συμβαίνουν κατά την παραγωγή, τη χρήση ή τη μεταφορά διαφόρων ουσιών. Πολύ συνηθισμένη είναι η ρύπανση της θάλασσας η οποία προκαλείται από τη διαρροή πετρελαίου σε ναυτικά ατυχήματα.

Χάρη στην ανεκτίμητη σημασία του νερού έφτιαξα το παρακάτω μικρό ποιηματάκι:

Προσέξτε το νερό με την καρδιά σας,

γιατί είναι αυτό που δίνει ζωή στα σπλαχνά σας.

Από όλα της φύσης πιο σημαντικό,

το στοιχείο της ζωής, το νερό.

Για αυτό δροσιά, υγεία και γαλήνη

Πάντα έχουμε στη μνήμη.

• Αποχέτευση

Ένα σωστό αποχετευτικό σύστημα μπορεί να παίξει μεγάλο ρόλο τόσο στην υγιεινή μας, όσο και στη διατήρηση ενός ασφαλούς περιβάλλοντος. Όμως, τι ακριβώς είναι μια αποχέτευση;

Οι αποχετεύσεις σε ένα σπίτι είναι ένα πολύπλοκο σύστημα υδραυλικών σωληνώσεων που κρύβεται κάτω από τα δάπεδα. Λειτουργεί ξεχωριστά αλλά και παράλληλα με το σύστημα των σωληνώσεων ύδρευσης. Στην αποχέτευση διοχετεύεται το ακάθαρτο νερό από το μπάνιο και την κουζίνα και μέσω των αποχετευτικών σωληνώσεων μεταφέρεται στο κεντρικό δημόσιο αποχετευτικό δίκτυο. Η αποχέτευση όμως μεταφέρει και το πλεονάζον νερό που δεν έχει χρησιμοποιηθεί. Μόλις το νερό τρέξει από τη βρύση, δεν μπορεί να εισέλθει ξανά στο σύστημα ύδρευσης του πόσιμου νερού. Έτσι απομακρύνονται από το σπίτι όλα τα νερά που έχουν καταναλωθεί ή τα λύματα από το μπάνιο.

Τα μεγέθη των αποχετευτικών σωλήνων αποστράγγισης είναι πολύ μεγαλύτερα από αυτά που τοποθετούνται στο σύστημα της ύδρευσης. Αυτό συμβαίνει επειδή η αποχέτευση δεν είναι υπό πίεση όπως συμβαίνει με το σύστημα της ύδρευσης, αλλά συλλέγει μόνο το νερό που έχει χρησιμοποιηθεί. Έτσι το νερό που έχουμε καταναλώσει στο μπάνιο ή στην κουζίνα μας με την βαρύτητα πέφτει στην αποχέτευση και δεν μπορεί να ξεφύγει από εκεί. Ο σωλήνας της αποχέτευσης είναι στην πραγματικότητα για το νερό ένας μονόδρομος προς το κεντρικό αποχετευτικό δίκτυο, όπου εκεί συγκεντρώνονται όλα τα οικιακά λύματα και τα όμβρια ύδατα, τα οποία μετά από κατάλληλη επεξεργασία (βιολογικός καθαρισμός) ρίχνονται στη θάλασσα χωρίς να προκαλούν ρύπανση στο φυσικό περιβάλλον. Οι σύγχρονοι σωλήνες αποχέτευσης κατασκευάζονται από πλαστικό PVC, με αντοχή σε πιέσεις 6 atm και ανθεκτικό σε διάβρωση από χημικά.

ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Το αποχετευτικό δίκτυο των Αθηνών, μετά την ραγδαία επέκταση της πόλης τις τελευταίες δεκαετίες, σήμερα έχει φτάσει να εκτείνεται σε μήκος περίπου 8.000 χιλιομέτρων, με συνεχή αύξηση. Αρμόδιος φορέας διαχείρισης του αποχετευτικού και υδροδοτικού δικτύου της Αθήνας είναι η ΕΥΔΑΠ από το 1980.

Το αποχετευτικό δίκτυο της Αθήνας είναι στην μεγαλύτερη έκτασή του χωριστικό, δηλαδή χρησιμοποιεί διαφορετικούς αγωγούς για τα ακάθαρτα και τα όμβρια ύδατα. Στο κέντρο της Αθήνας και για δίκτυο 88 χιλιομέτρων, από το Γαλάτσι ως την Πλάκα, το δίκτυο είναι παντορροϊκό, δηλαδή ο αγωγός ακαθάρτων και ομβρίων είναι κοινός και μεταφέρει μαζί λύματα και όμβρια ύδατα προς το ΚΕΛ της Ψυττάλειας.

H ΕΥΔΑΠ έχει συμβάλλει σημαντικά στην προστασία του περιβάλλοντος και έχει σχεδιάσει και υλοποιήσει ένα ολοκληρωμένο σύστημα επεξεργασίας λυμάτων, με εγκαταστάσεις στη Μεταμόρφωση Αττικής, στο Ακροκέραμο Κερατσινίου-Ψυττάλεια και στο Θριάσιο Πεδίο.

Συνοψίζοντας, μπορούμε με ευκολία να καταλάβουμε πόσο σμαντική είναι η παροχή νερού και η εγκατάσταση ενός κατάλληλου αποχετευτικού συστήματος για την υγεία όλων μας.

Βιβλιογραφία:

https://www.eydap.gr/userfiles/47614413-661a-4fba-ba7c-a14f00cfa261/BIBLIO%20STAGONOULHS_new_1_site.pdf

http://7gym-glyfad.att.sch.gr/ergasies/rypansi.htm

https://thesstoday.gr/%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%AD%CF%82-%CE%BF%CE%B9-%CF%87%CF%8E%CF%81%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B4%CF%85%CE%BD%CE%B5%CF%8D%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%83%CF%8C%CF%84%CE%B5/

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/HTML/?uri=LEGISSUM:l28196&from=NL

http://kodipheet.chem.uoi.gr/contents/08..pdf